Co każdy obywatel wiedzieć powinien o zagrożeniach

Poradnik co każdy obywatel wiedzieć powinien o zagrożeniach, o obronie cywilnej  i sygnałach alarmowych

 

Prezentujemy poradnik dotyczący tego co każdy obywatel powinien wiedzieć na temat:

1. Zagrożeń i postępowania po ich wystąpieniu,
2. Obrony cywilnej,
3. Sygnałów alarmowych.

 

I. ZAGROŻENIA I POSTĘPOWANIA PO ICH WYSTĄPIENIU.

      Zagrożenie jest to nagłe lub przewidziane zdarzenie spowodowane siłami natury lub wynikające z działalności człowieka mogące spowodować niebezpieczeństwo dla zdrowia       i życia ludzi oraz środowiska, jak również innych ważnych dla człowieka wartości. Zagrożenie może bezpośrednio spowodować kryzys lub prowadzić do jego wystąpienia.

Do zagrożeń można zaliczyć:

1. Pożar

2. Powódź /podtopienie/

3. Huragan

4. Upały i susze

5. Katastrofy komunikacyjne

6. Uwolnienie niebezpiecznych środków chemicznych

7. Katastrofy budowlane

8. Katastrofy energetyczne

9. Terroryzm

 

 

1. POŻARY

Najczęstszą przyczyną powstawania pożarów są:

• bezmyślne bądź umyślne działanie człowieka,
• zwarcia i wady instalacji elektrycznych,
• wyładowania atmosferyczne.
  

Przed wystąpieniem pożaru
Nie dopuść do powstania pożaru !!!
Skontroluj domowe źródła ogrzewania i usuń wszelkie nieprawidłowości:

• bardzo ostrożnie używaj zastępczych źródeł grzewczych (np. przenośne grzejniki elektryczne, gazowe, piecyki na drewno i węgiel),
• zgodnie z instrukcją obsługi, zabezpiecz materiały mogące ulec zapaleniu (podłoga, ściany, firany, meble, stosy gazet itp.), przed możliwością kontaktu z otwartym ogniem, żarem oraz gorącym popiołem,
• nie używaj kuchenki gazowej do dogrzewania mieszkania.

Sprawdź i stosuj odpowiednie zabezpieczenia instalacji elektrycznej:

• nigdy nie "watuj korków" - automatyczny bezpiecznik kosztuje kilka złotych !!!,
• włączając kilka urządzeń do jednego gniazda przeciążasz instalację elektryczną,
• używaj rozgałęźników z bezpiecznikami,
• utrzymuj instalację odgromową oraz kominową w dobrym stanie.
  

Przetrzymując w mieszkaniu pojemniki z rozpuszczalnikami, benzyną, farbami itp.  - przetrzymujesz bombę, której wystarczy już tylko zapalnik !!

 

Przygotuj rodzinę do ewentualnej ewakuacji:

• określ w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarskim drogi ewakuacji oraz zapoznaj z nimi domowników, przetrenuj z rodziną taką ewakuację. Winny być ustalone, co najmniej dwie drogi ewakuacji,
• naucz rodzinę, jak przemieszczać się w pomieszczeniach zadymionych.

 

W miarę możliwości:

• zainstaluj w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarskim wykrywacze dymów (pożaru) i eksploatuj je zgodnie z instrukcją,
• zaopatrz mieszkanie, dom i obejście w podręczne gaśnice i naucz rodzinę posługiwać się nimi. Przestrzegaj terminów badania sprawności gaśnic i ich legalizacji.

Zapisz i zapamiętaj numer telefonu 998 do straży pożarnej oraz naucz dzieci jak informować przez telefon o pożarze.

 

W razie pożaru

Jeśli zauważyłeś pożar to - masz obowiązek prawny i moralny powiadomić o tym osoby zagrożone, straż pożarną lub inne służby ratownicze.

Użyj prostych sposobów by ugasić pożar w zarodku - gaśnica, woda, koc gaśniczy:

• jeśli ubranie pali się na Tobie - zatrzymaj się, połóż na ziemi i obracaj do chwili zduszenia ognia, ucieczka spowoduje tylko zwiększenie płomienia,
• jeśli pali się tłuszcz w naczyniu kuchennym - ugaś go solą kuchenną lub po prostu nakryj szczelną pokrywką.

Nie gaś urządzeń elektrycznych wodą - mogą być pod napięciem, postaraj się odłączyć zasilanie elektryczne. Nie próbuj gasić ognia, którego nie jesteś w stanie opanować, wyprowadź wszystkie osoby zagrożone w bezpieczne miejsce i w razie potrzeby udziel pierwszej pomocy.

Gdyby pożar i swąd dymu obudził Cię ze snu - zbadaj, czy drzwi są ciepłe, jeżeli tak to nie otwieraj ich, lecz użyj innych dróg by opuścić pomieszczenie (np. przez okno, o ile jest to możliwe) lub usilnie wzywaj pomocy, wymachując przez okno białym obrusem, prześcieradłem:

• jeśli musisz wyjść przez pomieszczenia zadymione to zakryj usta i nos gęstą tkaniną, okryj się czymś trudno zapalnym i przemieszczaj tuż przy podłodze - dym i gorące powietrze unosi się do góry, a dołem powietrze jest bardziej czyste i chłodne. Bądź przygotowany ! Dym drażni oczy.

 

Opuszczając mieszkanie zabierz ze sobą wszystkich domowników - dzieci potrafią chować się przed ogniem w miejscach, z których ich nie widać: w szafie, pod łóżkiem, pod pościelą itp.

 

Po pożarze

Jeżeli zamierzasz wejść do budynku po pożarze powinieneś:

• upewnić się, czy właściwe służby (władze, straż pożarna) stwierdziły, że budynek jest bezpieczny,
• uważać na oznaki dymu i gorąca,
• nie włączać instalacji elektrycznej w budynku (pomieszczeniu) po pożarze przed jej sprawdzeniem przez elektryka,
• jeśli został wyłączony główny wyłącznik gazu, odcinający dopływ gazu z sieci zasilającej do budynku - to w razie ponownego jego włączenia, wezwij upoważnionego pracownika technicznego administracji obiektu oraz służbę gazowniczą,
• zachować czujność i uwagę, gdyż po pożarze elementy konstrukcyjne budynku (zabudowań) mogą być osłabione (np. dachy i stropy) i mogą wymagać naprawy.
  

Jeśli fachowcy (inspektor budowlany) stwierdzą, że budynek po pożarze jest niebezpieczny, należy opuścić dom:

• konieczności opuszczenia domu powiadom policję, aby wzięła go i pozostawione mienie pod ochronę,
• zabierz ze sobą dowód tożsamości i inne ważne dokumenty, niezbędne i cenne przedmioty (okulary, lekarstwa, polisy ubezpieczeniowe, pieniądze, biżuterię).

Skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową w przypadku, gdy Twoje mieszkanie, Twój dom, zabudowania gospodarcze i pozostałe mienie ubezpieczyłeś od pożaru.
Wyrzuć produkty żywnościowe, napoje i lekarstwa, które były narażone na działanie wysokiej temperatury, dymu i płomieni. Dotyczy to również zawartości lodówki i zamrażarki. Nie wolno też ponownie zamrażać rozmrożonej żywności.  Jeśli sejf lub metalowa skrzynia uległy oddziaływaniu pożaru, nie próbuj ich otwierać. W ich wnętrzu przez długi czas (wiele godzin) może utrzymywać się wysoka temperatura. Jeśli otworzysz drzwi sejfu lub skrzyni przed wychłodzeniem, powietrze z zewnątrz w połączeniu z wysoką temperaturą wnętrza sejfu (skrzyni) może spowodować zapalenie się zawartości.

 

      2. POWÓDŹ / podtopienie /

 

Powódź /podtopienie / najczęściej spodziewana jest w okresie jesienno - zimowym oraz zimowo - wiosennym z powodu długotrwałych bądź intensywnych opadów deszczu albo z powodu szybkiego topnienia śniegu.

 

Przed wystąpieniem powodzi /podtopienia/

Przygotuj się do powodzi /podtopienia/zanim ona Ciebie zaskoczy!!!

Poznaj podstawowe pojęcia, związane z zagrożeniem.

 

Pogotowie przeciwpowodziowe wprowadza się, gdy poziom wody w rzece wzrasta do poziomu ostrzegawczego i nadal się podnosi.

 

Jeśli zagrożenie powodziowe stanie się realne, zaopatrz się w przydatny sprzęt:

• latarki, radioodbiornik bateryjny + zapasowe baterie;
• inne źródła światła (świece, lampy naftowe, zapałki, zapalniczki).

 

Przygotuj się, aby być samowystarczalnym przez okres 3 dni i zdolnym do pomocy sobie i innym. Poproś krewnych lub znajomych, zamieszkałych na terenach bezpiecznych, by służyli jako miejsce kontaktu dla Twojej rodziny. Upewnij się czy wszyscy jej członkowie znają adresy i telefony osób kontaktowych. Zapoznaj rodzinę, jak zabezpiecza się mieszkanie, dom, obejście przed powodzią i grabieżą. Sprawdzą zawory zainstalowane w kanalizacji ściekowej swego domu w celu zapobieżenia cofania się wody z systemu drenowego. W ostateczności użyj dużych korków lub czopów do zatkania przecieków, rur i zbiorników.

 

W czasie zagrożenia powodzią /podtopienia/

 

Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego - albo program miejski, w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania.

 

 

Postępuj zgodnie z treścią komunikatów - nie zwlekaj !!!

• W przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieszczaj się na wyżej położone tereny (miejsca).
• Jeżeli władze lokalne ogłoszą ewakuację z terenów zagrożonych, bądź przygotowany na nią wraz z rodziną. Pamiętaj także o swoich zwierzętach.
• Zabezpiecz swoje mieszkanie, swój dom tj. przenieś wartościowe wyposażenie domowe na wyższe piętra domu oraz zabezpiecz parter, jeśli czas na to pozwala. Wykorzystaj do tego celu worki z piaskiem, folię lub inne materiały podręczne. Z posesji, wszystkie rzeczy schowaj w budynku lub je przywiąż do czegoś stabilnego, aby nie popłynęły.
• W czasie powodzi /podtopienia/ odłącz urządzenia elektryczne, ale nie dotykaj ich, gdy są wilgotne lub stoją w wodzie. Wyłącz sieć gazową i wodociągową.
• Nie używaj w gospodarstwie domowym wód gruntowych, mogą być zatrute (skażone). Nie chodź na obszarach zalanych.
• Jeżeli musisz przekroczyć zalany- podtopiony obszar, użyj do badania gruntu przed sobą tyczki.
• Po ostrzeżeniu, że spodziewana jest duże podtopienie, zapewnij swobodny wlew wód do piwnicy twego domu lub sam wypełnij ją czystą wodą. Unikniesz w ten sposób zagrożenia uszkodzenia fundamentów domu przez ciśnienie napierających wód.
• Dzieciom i osobom z ograniczoną świadomością należy przymocować w widocznym miejscu kartkę z imieniem, nazwiskiem oraz miejscem zamieszkania.
• Jeżeli zostaniesz wytypowany do pomocy w pracach przeciwpowodziowych (np. do układania lub napełniania worków z piaskiem) - p o m a g a j !!!
• W miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu - to połowa sukcesu.

 

Po powodzi /podtopieniu/

• Jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód, gdyż mogą być skażone np. produktami ropopochodnymi, nie oczyszczonymi ściekami, bakteriami chorobotwórczymi itp. Nie używaj ich do picia! Mogą być one również pod napięciem z uszkodzonych linii energetycznych napowietrznych lub podziemnych.
• Bądź ostrożny, gdy wjeżdżasz na tereny dotknięty podtopieniem . Drogi mogą być osłabione i nie wytrzymać ciężaru Twojego samochodu (ciągnika), czy innego pojazdu.
• Miej zawsze włączone radio w celu uzyskania informacji lokalnych, dotyczących udzielanej pomocy tj. zaopatrzenia w żywność i wodę zdatną do picia i użytku ogólnego. Zwracaj uwagę na zdrowie i bezpieczeństwo Twoje i Twojej rodziny. Często myj ręce mydłem w czystej wodzie, jeśli miałeś kontakt z wodami powodziowymi. Pamiętaj o wspomożeniu swoich sąsiadów, którzy mogą potrzebować specjalnej pomocy przy małych dzieciach, starszych lub przy niepełnosprawnych osobach.
• Wyrzuć żywność, która miała kontakt z wodami podtopieni.
• Poinformuj odpowiednie służby o zerwanych liniach energetycznych, nieszczelności rurociągu gazowego lub o innych zagrożeniach występujących na Twoim terenie.
  Mieszkanie i wszystkie sprzęty, które przydatne są do dalszego użytkowania trzeba zdezynfekować, gdyż naniesiony muł zawiera duże ilości grzybów i bakterii chorobotwórczych, które zagrażają zdrowiu ludzi i zwierząt. Przygotuj do wymiany podłogi i mury, które nasiąkły wodami. Sprawdzaj czy fundamenty Twego domu nie mają pęknięć, aby upewnić się, że budynek nie grozi zawaleniem. Uważaj na poluzowane tynki, sufity.
• Odpompuj zalane piwnice stopniowo - około 1/3 pierwotnego poziomu wody dziennie w celu uniknięcia zniszczenia struktury fundamentów. Dopilnuj, aby instalacje domowe; elektryczne, gazowe i wodno-kanalizacyjne zostały sprawdzone przez fachowców i ewentualnie naprawione przed ich ponownym użytkowaniem.  Używaj mocnego obuwia i bateryjnych lamp lub latarek w czasie oględzin zabudowań. Jeżeli byłeś ubezpieczony przed powodzią, skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową, aby uniknąć nieporozumień z odszkodowaniami. Zrób zdjęcia zastanych zniszczeń - zarówno budynku, jak i wyposażenia.

 

3. HURAGAN

 

Występowanie huraganów (silnych wiatrów) powodowane jest najczęściej, szybko przemieszczającymi się aktywnymi niżami. Najgroźniejszą formę przyjmują one w okresie: wiosennym i jesiennym.

 

Przed wystąpieniem huraganu (silnych wiatrów):

• Upewnij się, czy wszyscy członkowie twojej rodziny wiedzą, jak postępować w czasie huraganu, oraz naucz ich jak wyłączać gaz, elektryczność i wodę.
• Opracuj plan komunikowania się w czasie zagrożenia na okoliczność, gdy członkowie rodziny są rozdzieleni (realny przypadek, gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole).
• Naucz dzieci, jak i kiedy wzywa się policję lub straż pożarną, oraz które radio jest nastrojone na odbiór informacji o stanie zagrożenia.

 

 

Podczas huraganu

Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego - albo program miejski, w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania.

Zabezpiecz swoje mieszkanie (dom):

• zamknij okna, zabezpiecz rynny i inne części budynku;
• upewnij się czy konstrukcja dachu jest mocno przytwierdzona do konstrukcji budynku;
• zabezpiecz lampy i inne urządzenia, które mogą ulec zniszczeniu;
• usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom;
• uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogły by narobić szkód (porwane przez wiatr);
• zapewnij sobie odpowiednią ilość źródeł światła, jak: latarki elektryczne (baterie do latarek i odbiorników radiowych), świece;
• sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne materiały i leki;
• przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji tj. dokumenty, odzież, żywność, wartościowe rzeczy;
• nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych.
  

Wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu - ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru.
Schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi. Znajdując się poza domem, pozostań tam, aż huragan nie przejdzie.
Nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami itp.

Jeżeli służby ratownicze zalecają ewakuację:

• wyrusz tak szybko jak to tylko możliwe;
• opuszczając mieszkanie wyłącz energię elektryczną, oraz główny zawór wody i gazu.
• wygaś ogień w piecach, oraz zabezpiecz dom;
• zawiadom kogoś, poza zasięgiem wichury, dokąd się ewakuujesz;
• zabierz przygotowany zawczasu podręczny bagaż, oraz ciepłą odzież.

 

Po huraganie

• Udziel pierwszej pomocy rannym i poszkodowanym osobom.
• Unikaj leżących lub zwisających przewodów elektrycznych.
• Ostrożnie wkraczaj do swego domu.
• Sprawdź instalację (gazową, elektryczną, wodociągową i ściekową) w zniszczonym domu.
• O wszystkich zdarzeniach, mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj:
  * służby dyżurne Straży Pożarnej, Policji;

* pogotowie energetyczne, gazowe, inne.

 

4. UPAŁY I SUSZE

 

Upał - pojęcie meteorologiczne opisujące stan pogody, gdy temperatura powietrza przy powierzchni ziemi przekracza +30°C. Najwyższe temperatury powietrza występują w lipcu oraz sierpniu. Dane statystyczne wskazują, że zagrożenie upałami dotyczy głównie lipca. Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w przegrzanym miejscu może spowodować uraz termiczny. Aby móc skutecznie zapobiegać podobnym przypadkom, poznaj objawy i bądź gotów do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania.

 

Oparzenie słoneczne objawia się zaczerwienieniem i bolesnością skóry, możliwe jest swędzenie, gorączka, ból głowy.

Pierwsza pomoc:

• chłodny prysznic, użyj mydła, aby usunąć olejki (kremy). Miejsca oparzone polewaj dużą ilością zimnej wody. Jeśli na skórze wystąpią pęcherze, zrób suchy, sterylny opatrunek i skorzystaj z pomocy medycznej. Przegrzanie objawia się osłabieniem, zawrotami głowy, występuje nadmierne pragnienie, nudności i wymioty, kurcze mięśni (zwłaszcza nóg i brzucha), utrata przytomności.

 

Pierwsza pomoc:

• połóż poszkodowaną osobę w chłodnym miejscu (nogi unieś na wysokości 20-30 cm). Poluzuj ubranie. Użyj zimnej mokrej tkaniny jako okładu do obniżenia temperatury ciała. Podawaj wodę z solą do picia małymi łykami. Jeśli wystąpią nudności, odstaw wodę. Jeśli wystąpią wymioty, szukaj natychmiastowej pomocy medycznej. W przypadku utraty przytomności przy wyczuwalnym oddechu i tętnie, ułóż poszkodowanego na boku. Bądź przygotowany na wystąpienie gwałtownego ocieplenia ! Utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczeń, stosując żaluzje w drzwiach i oknach. Rozważ utrzymanie w użyciu zewnętrznych okiennic przez cały rok. Zewnętrzne okiennice latem nie dopuszczają ciepła do wnętrza domu, natomiast utrzymują ciepło w domu zimą. Sprawdź przewody urządzeń klimatyzacyjnych, czy są właściwie izolowane i szczelne. Oszczędzaj elektryczność. W okresie dużych upałów ludzie mają skłonności do znacznie większego zużycia energii elektrycznej na potrzeby urządzeń klimatyzacyjnych, co prowadzi do niedoboru mocy lub przerw w dopływie prądu. Przebywaj wewnątrz pomieszczeń tak długo, jak to możliwe. Jeśli jest brak klimatyzacji, przebywaj na najniższym poziomie budynku, poza zasięgiem światła słonecznego.

 

Spożywaj zbilansowane, lekkie posiłki. Regularnie pij duże ilości wody mineralnej. Osoby cierpiące na epilepsję oraz schorzenia serca, nerek lub wątroby, będące na niskowodnej diecie oraz mające problemy z utrzymaniem płynów, powinny skontaktować się z lekarzem przed zwiększonym przyjmowaniem płynów. Ogranicz przyjmowanie napojów alkoholowych. Mimo że piwo i napoje alkoholowe zdają się zaspakajać pragnienie, to zazwyczaj powodują dalsze odwodnienie organizmu.

 

Ubieraj się w luźno dopasowane rzeczy, zakrywające możliwie największą powierzchnię skóry. Lekka, o jasnych kolorach odzież odbija ciepło i promieniowanie słońca oraz pomaga utrzymać normalną temperaturę ciała. Noś okrycia głowy, które skutecznie będą chronić twarz i głowę przed nadmiernym nagrzaniem. Unikaj zbytniego nasłonecznienia. Opalenizna spowalnia zdolność do samoczynnego chłodzenia się. Użyj środków ochrony przed promieniami słonecznymi o wysokim współczynniku skuteczności.

Unikaj skrajnych zmian temperatury. Zwolnij tryb życia. Zredukuj, wykreśl lub przeorganizuj wyczerpujące zajęcia. Osoby z grupy wysokiego ryzyka powinny przebywać w chłodnych miejscach. Stosuj tabletki solne, ale tylko wtedy, jeśli zostały zalecone przez lekarza. Pamiętaj, że podczas upałów występuje zwiększone zagrożenie przeciwpożarowe -przebywając w lesie, na podsuszonych łąkach, ścierniskach, zachowaj szczególną ostrożność

i staraj się nie zaprószyć ognia.

 

Susza – zjawisko o zasięgu regionalnym, które oznacza dostępność wody poniżej  średniej w określonych warunkach naturalnych. Ze względu na warunki meteorologiczne i klimatyczne, problemy rolnicze, warunki hydrologiczne i skutki gospodarcze wyróżnia się kolejne etapy rozwoju suszy:

– susza atmosferyczna (meteorologiczna) - okres trwający na ogół od miesięcy do lat, w którym obserwuje się brak lub niedobór opadów (w odniesieniu do wartości przeciętnych dla danego okresu i regionu);

– susza glebowa (rolnicza)  – okres w którym wilgotność gleby jest niedostateczna do zaspokojenia potrzeb wodnych roślin i prowadzenia normalnej gospodarki w rolnictwie;

– susza hydrologiczna  – okres, gdy przepływy w rzekach spadają poniżej przepływu średniego, a w przypadku przedłużającej się suszy meteorologicznej obserwuje się znaczne obniżenie poziomu zalegania wód podziemnych;

– susza w sensie gospodarczym – okres, w którym skutki suszy wpływają na gospodarkę.

 

Największe straty w gospodarce i rolnictwie wywołuje susza występująca w marcu  i w okresie od czerwca do września. Podczas suszy zmniejsz zużycie wody. Podlewanie trawników i mycie samochodów marnotrawi wodę. Gdzie tylko możliwe, używaj wielokrotnie tej samej wody.

  

5. KATASTROFY KOMUNIKACYJNE

KATASTROFY KOLEJOWE

Katastrofy kolejowe występują stosunkowo rzadko. Jednak olbrzymia ilość przewożonych pasażerów, wielkość i różnorodność niebezpiecznych ładunków (chemiczne, toksyczne, łatwopalne i inne) zwiększają skalę i rozmiar zagrożeń, które w równej mierze dotyczą pasażerów i mieszkańców miejscowości w pobliżu szlaków kolejowych.

 

Do podstawowych zasad postępowania należą:

• powiadomienie służb ratowniczych (Straż Pożarna, Policja, pogotowie Ratunkowe, PKP, SOK);
• udzielenie pomocy lżej poszkodowanym, gdy nie grozi to pożarem, wybuchem i gdy nie ma innych zagrożeń;
• stosowanie się do poleceń służb ratunkowych;
• nie zbliżanie się do miejsca katastrofy, nie blokowanie dojazdu pojazdom specjalnym;
• oddalić się jak najszybciej, gdy jest podejrzenie wycieku niebezpiecznej substancji;
• ostrzeganie innych przypadkowych świadków zdarzenia.

 

KATASTROFY DROGOWE

Postępująca motoryzacja, ciągła rozbudowa sieci dróg i różnorodność przewożonych ładunków potęgują zagrożenia, które towarzyszą katastrofom i wypadkom drogowym.
Powszechność motoryzacji nakłada na obywateli obowiązek znajomości podstawowych zasad i czynności do wykonania w razie wystąpienia katastrofy drogowej lub wypadku.

Do podstawowych zasad i czynności należą:

• powiadomienie służb ratowniczych (Straż Pożarna, Policja, Pogotowie Ratunkowe);
• udzielenie pomocy lżej poszkodowanym, gdy nie grozi to pożarem, wybuchem i gdy nie ma innych zagrożeń;
• stosowanie się do poleceń służb ratunkowych;
• nie zbliżanie się do miejsca katastrofy, nie blokowanie dojazdu pojazdom specjalnym;
• wyłączenie nawiewu i zamknięcie okien, gdy jest podejrzenie wycieku niebezpiecznej substancji;
• ostrzeganie innych użytkowników drogi.

  

6. UWOLNIENIE NIEBEZPIECZNYCH ŚRODKÓW CHEMICZNYCH

 

Najczęstszą przyczyną uwolnień niebezpiecznych środków chemicznych (NŚCh) są:

• awarie i katastrofy w obiektach przemysłowych,
• wypadki cystern kolejowych oraz autocystern,
• rozszczelnienia rurociągów przemysłowych,
• katastrofy morskich tankowców i chemikaliowców.
  

Z A P A M I Ę T A J !!!

Pojazdy samochodowe przewożące substancje niebezpieczne są oznakowane pomarańczowymi prostokątnymi tablicami z czarnymi napisami cyfrowymi określającymi rodzaj niebezpiecznej substancji według międzynarodowych oznaczeń, umieszczonymi z tyłu i przodu pojazdu w następujący sposób: np. benzyny - paliwa silnikowe:
- nr rozpoznawczy niebezpieczeństwa

- nr substancji wg wykazu ONZ

Jeżeli jesteś świadkiem wypadku z udziałem Niebezpiecznych Środków Chemicznych - powiadom natychmiast w jakikolwiek sposób straż pożarną i policję. Podaj istotne dane:

- miejsce zdarzenia;

- charakter zdarzenia;

- swoje dane.

Nie bądź kibicem zdarzenia, ale oddal się z miejsca wypadku, aby zminimalizować ryzyko zatrucia.
Opuść rejon zagrożony, kierując się prostopadle do kierunku wiatru.

Chroń swoje drogi oddechowe. W tym celu wykonaj filtr ochronny z dostępnych Ci materiałów (zwilżona w wodzie lub wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, szalik, ręcznik, itp.) i osłoń nim drogi oddechowe.

Jeśli jesteś w samochodzie - zamknij okna, włącz wentylację wewnętrzną - staraj się jak najszybciej opuścić strefę skażenia.

Stosuj się ściśle do poleceń służb ratowniczych lub komunikatów, przekazywanych przez lokalne środki przekazu - radio, TV, megafony.

Jeśli przebywałeś w strefie skażonej, zdejmij ubranie, które uległo zanieczyszczeniu i zamień je na czyste oraz dużą ilością bieżącej wody przemyj oczy, usta, nos i weź prysznic.

Jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że niebezpieczne środki chemiczne przenikną do Twojego domu to:

• włącz radio lub telewizor na program lokalny i stosuj się ściśle do poleceń, wydanych przez lokalne władze (służby ratownicze);
• uszczelnij wszystkie otwory okienne, wentylacyjne, drzwi - oklejając je taśmą klejącą, obkładając rulonami z mokrych ręczników lub prześcieradeł;
• oddychaj przez maseczkę wykonaną z gazy, waty, ręcznika itp.;
• zadbaj o bezpieczeństwo swoich podopiecznych, dzieci, osób niepełnosprawnych, zwierząt domowych;
• pozostań w wewnętrznej części budynku przy zamkniętych drzwiach - w przypadku, gdy istnieje niebezpieczeństwo skażenia chlorem, udaj się na wyższe kondygnacje np. do sąsiadów. W przypadku amoniaku - kieruj się do pomieszczeń, położonych na niskich kondygnacjach;
• powiadom o zagrożeniu najbliższe otoczenie;
• wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem;
  

Nie jedz żywności i nie pij płynów, które mogły ulec skażeniu.

  

7. KATASTROFY BUDOWLANE

Katastrofy budowlane najczęściej powodowane są:

• wybuchami gazu,
• obsunięciem stropów lub nadwerężeniem ważnych elementów konstrukcyjnych budynków,
• tąpnięciami.

 

Opuszczając dom (mieszkanie):

• wyłącz instalację gazową, elektryczną, wodną;
• zabierz ze sobą dokument tożsamości i inne ważne dokumenty, żywność, koce, odzież, pieniądze;
• zadbaj o to, aby dom opuścili wszyscy domownicy oraz sąsiedzi;
• zachowaj szczególną ostrożność - uwaga na stropy, klatki schodowe;
• o ile nie możesz opuścić budynku (mieszkania) drzwiami wyjściowymi przez klatkę schodową z powodu zagrożenia lub innych przeszkód, uciekaj przez okno lub okna sąsiadów, jeśli to możliwe.

Gdy nie masz możliwości opuszczenia domu:

• wywieś w oknie białe prześcieradło lub obrus - jako znak dla ratowników, że potrzebujesz pomocy.

 

Gdy jesteś unieruchomiony (przysypany):

• nawołuj pomocy, stukaj w lekkie elementy metalowe - ułatwi ratownikom lokalizację.
  

Gdy opuściłeś dom (mieszkanie):

• powiadom kierującego akcją ratowniczą o osobach z rodziny i sąsiadach, którzy zostali jeszcze w pomieszczeniach budynku, oraz o osobach, które aktualnie i na pewno przebywają poza domem (w pracy, szkole itp.);
• jeśli posiadasz informacje pomocne w akcji ratowniczej, przekaż je niezwłocznie służbie ratowniczej;
• nie przeszkadzaj w pracy ratownikom;
• nie wracaj na miejsce katastrofy, ani nie wchodź do uszkodzonego wypadkiem budynku bez zezwolenia służb budowlanych, które określą czy takie wejście jest bezpieczne;
• o ile doznałeś obrażeń (jesteś ranny) zgłoś się do punktu pomocy medycznej;
• zgłoś swoje potrzeby do punktu pomocy społecznej lub władz terenowych;
• dalej postępuj, zgodnie z zaleceniami władz miasta, gminy.

 

Gdy byłeś świadkiem katastrofy budowlanej niezwłocznie powiadom Staż Pożarną, Straż Miejską, Policję, Pogotowie Ratunkowe.

  

8. KATASTROFY ENERGETYCZNE

   
   Wśród przyczyn awarii sieci energetycznych (zerwanie linii przesyłowych lub uszkodzenia stacji transformatorowych) wymienić należy:

• wpływy atmosferyczne (wichury, podtopienia, oblodzenia);
• katastrofy budowlane;
• wstrząsy sejsmiczne;
• nieumyślna lub celowa działalność człowieka.
  

Skutkiem oddziaływania energii elektrycznej na organizm człowieka jest porażenie prądem elektrycznym, które stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia. Przyczyną porażenia jest znalezienie się człowieka bezpośrednio w obwodzie elektrycznym.

Decydujące znaczenie dla oddziaływania elektryczności na żywy organizm mają następujące czynniki, pozostające ze sobą w związku: napięcie, natężenie i częstotliwość prądu, opór elektryczny ciała, gęstość prądu (zależna od powierzchni styku ciała i przewodnika prądu) czas działania oraz droga prądu przez ciało.

 

 

ZAPAMIĘTAJ !!!

Mokra skóra stanowi bardzo słaby opór dla prądu elektrycznego. Przebieg wypadków z prądem elektrycznym jest cięższy w miejscach, gdzie dochodzi woda lub panuje wilgoć. Prąd zmienny jest z reguły bardziej niebezpieczny od prądu stałego o tym samym natężeniu. Im dłużej prąd elektryczny działa na organizm, tym cięższe obrażenia powoduje w ciele człowieka.
Porażenie prądem elektrycznym może spowodować uszkodzenia narządów pozornie nie leżących na drodze jego przepływu. Od faktycznej, trudnej do ustalenia, drogi przebiegu prądu, (o której decyduje różny opór tkanek) zależy rozmiar szkód powstałych w organizmie.
Ze względów praktycznych wypadki z prądem można podzielić na dwa rodzaje:
- wypadki z prądem o niskim napięciu (poniżej 1000 woltów);

- wypadki z prądem o wysokim napięciu (powyżej 1000 woltów).

Przepływający przez ludzkie ciało prąd o niskim napięciu - np. zmienny zasilający gniazda ścienne lub oświetlenie, czy też przewodowy zasilający silniki elektryczne, maszyny - powoduje głównie pobudzenie układu nerwowego i mięśni.

W wyniku niekontrolowanego skurczu mięśni dochodzi np. do tzw. "przyklejenia się kończyny do przewodu" bądź upadku osoby porażonej i mechanicznych uszkodzeń ciała. Oddziaływanie prądu na mięsień sercowy może doprowadzić nawet do zatrzymania akcji serca, a utrata przytomności i bezdech są często skutkiem reakcji układu nerwowego na prąd lub też porażenia mózgu. Czasami stwierdza się oparzenia skóry.

 

Jeśli jesteś świadkiem wypadku z porażeniem prądem elektrycznym o niskim napięciu:

• staraj się natychmiast spowodować przerwanie obwodu elektrycznego (wyłączenie urządzenia, wyjęcie bezpiecznika);
• gdy przerwanie działania prądu jest z jakiegokolwiek powodu niemożliwe, spróbuj odseparować ofiarę wypadku od obwodu elektrycznego poprzez odsunięcie pozostającego pod napięciem przedmiotu przy użyciu sprzętu nie przewodzącego elektryczności (drewno, tworzywo sztuczne, guma, wyroby ceramiczne, itp.);
• ostatecznie możesz zdecydować się na oderwanie porażonego od źródła prądu np. chwytając za jego ubranie;
• przed podjęciem każdego działania zapewnij sobie zabezpieczenie przed wpływem prądu (stań na desce, suchej tkaninie lub innym materiale izolacyjnym) nie dotykaj ratowanego gołymi rękami lub przedmiotem przewodzącym elektryczność, dopóki obwód prądu nie zostanie skutecznie przerwany;
• gdy oddziaływanie prądu zostanie wyeliminowane lub usuniesz ofiarę wypadku z okolicy zagrożenia, przystąp do udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu.
  

Przy wypadkach z prądem o wysokim napięciu, spotykanym w liniach przesyłowych między elektrowniami a stacjami transformatorowymi, niebezpieczne jest już samo zbliżanie się do elementów będących pod napięciem. Może bowiem powstać łuk elektryczny przez (normalnie izolującą) warstwę powietrza i nastąpi przepływ prądu przez ciało człowieka. Działanie wysokiego napięcia w przypadku dotknięcia lub zbytniego zbliżenia się do urządzeń będących pod napięciem wytwarza wysoką temperaturę i w konsekwencji groźne oparzenia poszkodowanego. Możliwe jest również wystąpienie wszystkich zaburzeń zachodzących w organizmie, który został poddany oddziaływaniu napięcia niskiego.

 

Jeśli stwierdziłeś, że ofiara wypadku została porażona prądem elektrycznym o wysokim napięciu:

• nie możesz przystąpić do wykonywania czynności ratunkowych w ramach pierwszej pomocy;
• abyś zdołał udzielić jedynej możliwej pomocy poszkodowanemu, którą jest wezwanie pogotowia ratunkowego - w pierwszym rzędzie zadbaj o swoje bezpieczeństwo;
• nie zbliżaj się bezpośrednio do miejsca zdarzenia, pamiętając, że łuk elektryczny może przeskoczyć na odległość nawet kilku metrów (z reguły bezpieczna odległość to 5 metrów);
• powiadamiając pogotowie ratunkowe zaznacz, że wypadek dotyczy porażenia prądem o wysokim napięciu.

  

ZAPAMIĘTAJ !!!

Urządzenia sieci wysokiego napięcia są oznakowane tablicami ostrzegawczymi z napisem: "UWAGA - wysokie napięcie - grozi śmiercią" umieszczonymi na tle czerwonej błyskawicy.

  

9. TERRORYZM

 

Terroryzm to metoda działania polegająca na przemocy wobec pojedynczych osób, aparatu władzy lub wobec przypadkowych członków społeczeństwa, przez zamachy na urzędy, lokale publiczne, itp.

 

Terroryzm chemiczny i biologiczny - jest to nagłe, uwolnienie do otoczenia toksycznych środków przemysłowych (TŚP) lub innych niebezpiecznych materiałów chemicznych i biologicznych, podczas którego wystąpiło zbiorowe zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia dużej wartości lub środowiska naturalnego, występujące na znacznym obszarze.

Możesz przygotować się na atak terrorystyczny, korzystając z tych samych sposobów, które znajdują zastosowanie podczas innych sytuacji kryzysowych:

 

• bądź czujnym i zorientowanym w tym, co dzieje się w najbliższym otoczeniu. Podstawową cechą terroryzmu jest to, iż nie ma lub pojawia się mało znaków ostrzegawczych,
• w czasie podróży należy przedsięwziąć wszelkie możliwe środki ostrożności. Zwracaj uwagę na rzucające się w oczy lub po prostu nietypowe zachowania. Nie przyjmuj od obcych osób żadnych pakunków. Nie pozostawiaj bagażu bez opieki,
• zapamiętuj gdzie znajdują się wyjścia ewakuacyjne. Zawczasu pomyśl, którędy można by ewakuować się w pośpiechu z budynku, metra lub zatłoczonych miejsc. Zapamiętaj gdzie znajdują się klatki schodowe,
• zapamiętuj elementy z najbliższego otoczenia. Zwróć uwagę na ciężkie lub łatwo tłukące się przedmioty, które mogą być przesunięte, zrzucone lub zniszczone podczas wybuchu.
  Może się zdarzyć, że nie będziesz w stanie zobaczyć lub wyczuć niczego nietypowego. W czasie niebezpiecznego zdarzenia o charakterze chemicznym lub biologicznym władze wydadzą Ci odpowiednie instrukcje. Możesz zostać poproszony o ewakuowanie się, udanie się na wyżej położony obszar, ustawienie się pod wiatr, pozostanie w mieszkaniu lub udanie się w wyznaczone miejsce. Możesz także znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie zdarzenia i nie zdawać sobie sprawy z niebezpieczeństwa. Gdy zauważysz ludzi wymiotujących, w konwulsjach lub zdezorientowanych - natychmiast poinformuj służby medyczne, opuść to miejsce i szukaj pomocy medycznej.

 

 II. OBRONA CYWILNA

1. Cele, zadania oraz organizacja obrony cywilnej

 Obrona cywilna w Polsce stanowi system o sprecyzowanych zadaniach, strukturach i formach działania. Jest zespolona ze wszystkimi szczeblami administracji państwowej i samorządowej, podmiotami gospodarczymi (niezależnie od osobowości prawnej), organizacjami społecznymi oraz z całym społeczeństwem. Siłą obrony cywilnej jest jej powszechność, oznacza to, że wszyscy obywatele naszego kraju uczestniczą w ochronie grup ludzi, którzy znaleźli się w sytuacji zagrożenia.

Wg. obowiązujących w Polsce unormowań prawnych, obrona cywilna stanowi kompleks przedsięwzięć:

• charakterze planistycznym,
• organizacyjnym, szkoleniowym,
• inwestycyjnym,
• materiałowo - technicznym i
• 
  

Przedsięwzięcia te są realizowane przez organa administracji rządowej i samorządowej oraz jednostki organizacyjne.

2. Podstawowe cele i główne zadania OC w czasie pokoju i w okresie wojny
   Celem obrony cywilnej jest:

• ochrona ludności, zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej oraz dóbr kultury,
• ratowanie i udzielanie pomocy poszkodowanym w czasie wojny,
• współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych, zagrożeń środowiska i w usuwaniu ich skutków.
  

3. Zadania obrony cywilnej w czasie pokoju:
   
   

• planowanie przedsięwzięć w zakresie ochrony przed skutkami działań zbrojnych zarówno ludności, jak i zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej oraz dóbr kultury,
• wykrywanie zagrożeń i stwarzanie warunków do ostrzegania i alarmowania ludności
• przygotowanie schronów i ukryć dla ludności oraz utrzymanie ich w gotowości do użycia
• gromadzenie i przechowywanie indywidualnych środków ochronnych dla formacji obrony cywilnej i ludności
• wyposażenie formacji obrony cywilnej w specjalistyczny sprzęt ratowniczy, przyrządy i aparaturę do wykrywania różnego rodzaju zagrożeń
• systematyczne szkolenie w zakresie OC:
       * kadr kierowniczych administracji rządowej i samorządowej,
       * formacji OC
       * ludności w ramach powszechnej samoobrony
• współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska, oraz usuwanie ich skutków

 

Decyzję o włączeniu sił obrony cywilnej do działań podejmują terenowi szefowie OC.

4. Zadania obrony cywilnej w czasie wojny:

• organizuje ewakuację ludności, zaciemnianie i wygaszanie oświetlenia
• organizuje i prowadzi akcję ratunkową, udziela pomocy medycznej poszkodowanym
• organizuje pomieszczenia i zaopatrzenie dla poszkodowanej ludności
• zaopatruje ludność w sprzęt i środki ochrony indywidualnej
• prowadzi likwidację skażeń i zakażeń
• pomaga w przywracaniu i utrzymaniu porządku w strefach dotkniętych klęskami
• pomaga w budowie i odbudowie awaryjnych ujęć wody pitnej
• pomaga w ratowaniu żywności i innych dóbr niezbędnych do przetrwania
• udziela doraźnej pomocy w grzebaniu zmarłych.

5. Obowiązki i uprawnienia organów państwowych, samorządowych i organizacji społecznych.
   
   Centralnym organem właściwym w sprawach obrony cywilnej jest Szef Obrony Cywilnej Kraju, którego na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji powołuje prezes Rady Ministrów.

 

 

Do zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju należy:

• przygotowanie projektów założeń i zasad działania obrony cywilnej,
  ustalenie ogólnych zasad realizacji zadań obrony cywilnej,
• koordynowanie przedsięwzięć i sprawowanie kontroli nad realizacją zadań obrony cywilnej przez naczelne organa administracji, terenowe organa administracji rządowej i organa samorządu terytorialnego, a także
• sprawowania nadzoru nad odbywaniem zasadniczej służby w obronie cywilnej.

 Terenowymi organami obrony cywilnej w administracji rządowej i samorządowej są Wojewodowie, starostowie, wójtowie oraz burmistrzowie i prezydenci miast jako szefowie obrony cywilnej województw, powiatów i gmin.

 Do zakresu ich działania należy kierowanie oraz koordynowanie przygotowań i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej przez instytucje państwowe i samorządowe, podmioty gospodarcze i inne jednostki organizacyjne działające na ich terenach. Szefowie Obrony Cywilnej województw i gmin wykonują zadania obrony cywilnej przy pomocy podległych im urzędów oraz powołanych w ich strukturach specjalistycznych komórek organizacyjnych.
Za realizację zadań obrony cywilnej w zakładach pracy odpowiedzialni są ich właściciele lub kierownicy.

Ministrowie (kierownicy) urzędów centralnych mają obowiązek uwzględniania zadań obrony cywilnej w nadzorowanych przez nich dziedzinach.

Organizacje społeczne wykonują zadania obrony cywilnej w zakresie wynikającym z ich statusów i programów działania. Zasady i sposoby realizacji są uzgadniane w porozumieniach zawieranych przez ich naczelne organy z szefem Obrony Cywilnej Kraju.

6. Formacje obrony cywilnej

Formacje obrony cywilnej tworzy się w gminach i zakładach zatrudniających więcej niż 50 pracowników. W zakładach pracy zatrudniających mniej niż 50 pracowników, mogą być tworzone wspólne formacje dla kilku sąsiadujących ze sobą zakładów. Jeżeli jednak w zakładzie zatrudniającym poniżej 50 pracowników wytwarza się, magazynuje lub wykorzystuje do produkcji toksyczne środki przemysłowe, kierownicy, właściciele mają obowiązek powołać formacje, zdolne do samodzielnego działania ratowniczego w strefach bezpośredniego zagrożenia stwarzanego przez zakład pracy. 

 

Zgodnie z obowiązującymi przepisami w gminach i zakładach pracy tworzy się:

• formacje obrony cywilnej ratownictwa ogólnego
• formacje obrony cywilnej przeznaczone do wykonywania zadań specjalnych

 

 W czasie pokoju formacje obrony cywilnej nie są w pełni rozwinięte. Gotowość do działania będą osiągały sukcesywnie, z chwilą ogłoszenia wyższych stanów gotowości obronnej  (w czasie od kilku do kilkunastu godzin). Czynności, obowiązki, harmonogramy i sposoby przeprowadzania tych operacji określają zarządzenia i wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju.

 

7. Zbiorowe i indywidualne środki ochrony

Do ochrony ludności obrona cywilna wykorzystuje zbiorowe i indywidualne środki ochrony.
Zbiorowe to:
- budowle ochronne
     * schrony i ukrycia
- ewakuacja ludności
     * planowa lub
     * doraźna
Do indywidualnych środków ochrony zaliczamy
a. środki ochrony dróg oddechowych
     - maski przeciwgazowe filtracyjne
     - maska przeciwgazowa filtracyjna dla rannego w głowę
     - środki ochrony przed skażeniami dla małych dzieci i niemowląt
     - maski izolacyjne
     - zastępcze środki ochrony dróg oddechowych
b. środki ochrony skóry
     - płaszcze ochronne
     - odzież ochronna lekka
     - zastępcze środki ochrony skóry:
          1. fartuchy ochronne
          2. płaszcze i peleryny przeciwdeszczowe
          3. kombinezony skórzane
          4. ubiory z folii metalizowanej
          5. buty gumowe, skórzane i z tworzyw sztucznych
          6. rękawice gumowe, skórzane i z tworzyw sztucznych
          7. okulary ochronne
          8. nakrycia głowy gumowe, skórzane i z tworzyw sztucznych

Najbezpieczniejszym sposobem ochrony przed zatruciem się toksycznymi środkami trującymi i gazami bojowymi, jest użycie maski przeciwgazowej. Produkty żywnościowe, płody rolne, pasza i woda muszą być odpowiednio zabezpieczone przed skażeniem środkami promieniotwórczymi, toksycznymi środkami trującymi i bojowymi środkami trującymi. Sposoby ochrony są następujące:

• zagwarantowanie odpowiednich warunków przechowywania,
• przygotowanie odpowiednio wcześniej indywidualnych zapasów żywności nieskażonej,
• zastosowanie odpowiednich opakowań.

 

Zapasy te winny być przechowywane w odpowiednio urządzonych oraz uszczelnionych pomieszczeniach.
W ochronie wody pitnej przed skażeniem uwzględnia się przede wszystkim:

• przygotowanie indywidualnych zapasów wody nie skażonej,
• zabezpieczenie źródeł poboru i ujęć wody.

8. Ostrzeganie i alarmowanie
   
   

Jednym z wielu zadań obrony cywilnej jest ostrzeganie i alarmowanie. Działa w ramach powszechnego systemu wczesnego ostrzegania i alarmowania. Podstawę stanowią syreny umiejscowione w obiektach jednostek organizacyjnych oraz w zakładach pracy. Najczęściej syreny włączane są elektronicznie ze stanowiska kierowania /punktu kontaktowego/.
Jednym z przedsięwzięć obrony cywilnej jest instalowanie systemów alarmowych, które mogą ostrzegać ludność przed grożącym niebezpieczeństwem z powietrza oraz skażeniem promieniotwórczym i chemicznym w celu umożliwienia jej ukrycia się w przygotowanych budowlach lub pomieszczeniach ochronnych. Do ogłaszania (odwoływania) alarmów wykorzystuje się następujące urządzenia:

 

 

• systemy alarmowe miast,
• centralne oraz regionalne rozgłośnie Polskiego Radia i ośrodki Telewizji Polskiej,
• radiowęzły radiolinii przewodowej,
• syreny nie włączone do miejskich systemów alarmowych (syreny zakładów pracy, straży pożarnej itp.)

 

• SYGNAŁY ALARMOWE

Sygnały alarmowe przekazywane zastępczymi środkami alarmowymi (dzwony, syreny ręczne, gongi, buczki itp.) ustala właściwy terenowy szef obrony cywilnej.

 

POSTĘPOWANIE PO USŁYSZENIU  SYGNAŁÓW ALARMOWYCH I KOMUNIKATÓW

 

Jednym z przedsięwzięć Obrony Cywilnej jest tworzenie systemów alarmowania, które mają ostrzegać ludność przed grożącym niebezpieczeństwem w celu umożliwienia jej ukrycie się w przygotowanych budowlach lub pomieszczeniach ochronnych a także opuszczenia strefy niebezpiecznej.

Do ogłaszania (odwoływania) alarmów i komunikatów wykorzystuje się następujące urządzenia:

1. systemy alarmowe miast,
2. centralną oraz regionalne rozgłośnie Polskiego Radia i ośrodki Telewizji Polskiej,
3. radiowęzły radiofonii przewodowej,
4. syreny nie włączone do miejskich systemów alarmowych (syreny zakładów pracy, straży pożarnej itd.).

Sygnały alarmowe oraz sposób ich ogłaszania i odwoływania przedstawia załączona tabela.

 

O B R O N A   C Y W I L N A   R A D Z I   DLA WŁASNEGO  BEZPIECZEŃSTWA ZAPOZNAJ  SIĘ  Z  SYGNAŁAMI  ALARMOWYMI  ORAZ  KOMUNIKATAMI OSTRZEGAWCZYMI I PRZEKAŻ  INNYM

RODZAJE ALARMÓW, TREŚĆ KOMUNIKATÓW  OSTRZEGAWCZYCH Podstawa :,,Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2013 r. w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach” (Dz.U. 2013 r., poz. 96)

 

 

 

 

Lp.	Rodzaje alarmu	Sposób ogłaszania alarmów
		Akustyczny system alarmowy	Środki masowego przekazu	Wizualny sygnał alarmowy
1	Ogłoszenie alarmu	Sygnał akustyczny – modulowany dźwięk syreny w okresie trzech minut    3 minuty	Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm  ( podać przyczynę, rodzaj alarmu itp.) ........................ dla ....................	Znak żółty w kształcie trójkąta lub w uzasadnionych przypadkach innej figury geometrycznej
2	Odwołanie alarmu	Sygnał akustyczny – ciągły   dźwięk syreny w okresie trzech minut       3 minuty	Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm  (podać przyczynę, rodzaj alarmu itp.) ........................ dla ....................	-----------------------------------

 

 

KOMUNIKATY  OSTRZEGAWCZE

Lp.	Rodzaj komunikatu	Sposób ogłaszania komunikatu		Sposób odwołania komunikatu
		Akustyczny system alarmowy	Środki masowego przekazu	Akustyczny system alarmowy	Środki masowego przekazu
1	Uprzedzenie o zagrożeniu skażeniami	---------------	Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Osoby znajdujące się na terenie .................... około godz. ........ min. ...... może nastąpić skażenie ............................... ( podać rodzaj skażenia ) w kierunku ..........................                                                ( podać kierunek )	---------------	Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu ...........................................     (podać rodzaj skażenia) dla ......................................
2	Uprzedzenie o zagrożeniu zakażeniami	-------------	Formę i treść komunikatu uprzedzenia o zagrożeniu zakażeniami ustalają organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej	---------------	Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu      ......................................  (podać rodzaj zakażenia)     dla  ....................................
3	Uprzedzenie o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska	------------	Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Informacja o zagrożeniu i sposobie postępowania mieszkańców ............................................................. ( podać rodzaj zagrożenia, spodziewany czas wystąpienia i wytyczne dla mieszkańców )	---------------	Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu .............................................. (podać rodzaj klęski)  dla .......................................

 

P A M I Ę T A J !

PO USŁYSZENIU SYGNAŁU ALARMOWEGO LUB KOMUNIKATU NALEŻY DZIAŁAĆ SZYBKO, ALE ROZWAŻNIE I BEZ PANIKI

 

 

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ:

1. PO OGŁOSZENIU ALARMU:

• włącz radioodbiornik na częstotliwości radiostacji lokalnych;
• postępuj zgodnie z zaleceniami podanymi w komunikatach;
• wykonuj polecenia służb ratowniczych, władz i organów Obrony Cywilnej;
• przygotuj maskę przeciwgazową lub środek zastępczy,
• przygotuj wilgotne tampony na usta i nos do oddychania (najlepiej nawilżyć je roztworem wodnym sody oczyszczonej);
• wyłącz urządzenia gazowe i elektryczne, wygaś paleniska;
• uszczelnij okna pomieszczenia w którym się znajdujesz mokrym papierem lub szmatami;
• zabierz ze sobą dokumenty osobiste, odzież, zapasy żywności, wodę, indywidualne środki ochrony dróg oddechowych;
• zamknij okna i mieszkanie,
• udaj się w miejsce lub w kierunku wskazanym w komunikatach radiowych lub przez służby ratownicze, władze i organa Obrony Cywilnej;
• udaj się do najbliższego schronu lub ukrycia.

 

    Jeśli znajdujesz się w miejscu publicznym:

• wykonuj polecenia służb ratowniczych, władz i organów Obrony Cywilnej.

 

2. KOMUNIKAT - UPRZEDZENIE O ZAGROŻENIU SKAŻENIAMI:

• włącz radioodbiornik na częstotliwości radiostacji lokalnych;
• postępuj zgodnie z zaleceniami podanymi w komunikatach;
• wykonuj polecenia służb ratowniczych, władz i organów Obrony Cywilnej;
• wyłącz urządzenia gazowe i elektryczne, wygaś paleniska;
• zamknij okna i mieszkanie;
• udaj się w miejsce lub w kierunku wskazanym w komunikatach radiowych lub przez służby ratownicze, władze i organa Obrony Cywilnej.

 

Jeśli nie zdążyłeś opuścić mieszkania:

• uszczelnij okna pomieszczenia, w którym się znajdujesz mokrym papierem lub szmatami;
• przygotuj wilgotne tampony na usta i nos do oddychania (najlepiej nawilżyć je roztworem wodnym sody oczyszczonej).

 

 

Jeśli znajdziesz się w miejscu publicznym:

• wykonuj polecenia służb ratowniczych, władz i organów Obrony Cywilnej.

3. KOMUNIKAT - UPRZEDZENIE O ZAGROŻENIU ZAKAŻENIAMI:

• postępuj zgodnie z zaleceniami podanymi w środkach masowego przekazu przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

4. KOMUNIKAT - UPRZEDZENIE O KLĘSKACH ŻYWIOŁOWYCH I ZAGROŻENIU ŚRODOWISKA:

• włącz radioodbiornik na częstotliwości radiostacji lokalnych;
• postępuj zgodnie z zaleceniami podanymi w komunikatach;
• zamknij okna i mieszkanie.

 

W wypadku awarii obiektu z toksycznym środkiem przemysłowym:

• wyłącz urządzenia gazowe i elektryczne, wygaś paleniska;
• zamknij okna i mieszkanie;
• uszczelnij okna pomieszczenia, w którym się znajdujesz mokrym papierem lub szmatami.

Jeśli nie zdążyłeś opuścić mieszkania:

• uszczelnij okna pomieszczenia, w którym się znajdujesz mokrym papierem lub szmatami;
• przygotuj wilgotne tampony na usta i nos do oddychania (najlepiej nawilżyć je roztworem wodnym sody oczyszczonej).

Jeśli znajdziesz się w miejscu publicznym:

• wykonuj polecenia organów Obrony Cywilnej, Straży Pożarnej i Policji.

 

 

PO USŁYSZENIU SYGNAŁU ALARMOWEGO LUB KOMUNIKATU NALEŻY DZIAŁAĆ SZYBKO, ALE ROZWAŻNIE I BEZ PANIKI.

 

• o włączeniu radioodbiornika ,telewizora lub internetu ;
• postępuj  zgodnie z podanymi w komunikatach;
• powiadom rodzinę i sąsiadów o zagrożeniu.
• wyłącz urządzenia gazowe i elektryczne, wygaś źródła ognia.

     

 

 TELEFONY ALARMOWE        112

Co to jest "112"?

Numer alarmowy „112” jest jednolitym ogólnoeuropejskim numerem alarmowym zarówno dla telefonów stacjonarnych, jak i komórkowych.

Ogólnoeuropejski numer alarmowy „112” został powołany do życia uchwałą Rady Europy z dnia 29 lipca 1991 roku, a obowiązek ten usankcjonowano postanowieniami Dyrektywy 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywa o usłudze powszechnej).

Kierowanie połączeń na numer alarmowy „112” jest bezpłatne.

Ponadto numer „112” można wybrać w telefonie nie posiadającym karty SIM.

Docelowo w Polsce wszystkie zgłoszenia kierowane na numer „112” będą przyjmowane przez operatorów centrów powiadamiania ratunkowego.

Należy dodać, że w Polsce ze względu na przyzwyczajenie, komfort obywateli i specyfikę niektórych wezwań alarmowych zachowane zostały numery alarmowe 997 (Policja), 998 (Państwowa Straż Pożarna), 999 (Pogotowie Ratunkowe).

Jak dzwonić na "112"

Czyli co należy robić krok po kroku od momentu wybrania numeru 112:

• miejsce rozmowy powinno znajdować się w pobliżu miejsca zdarzenia i pozwalać na przeprowadzenie spokojnej rozmowy z operatorem (bez zakłóceń),
• jeśli to możliwe, połączenie z operatorem numeru „112” powinno być wykonane przez osobę znajdującą się bezpośrednio w miejscu zagrożenia lub inną osobę będącą świadkiem danego zdarzenia,
• po wybraniu numeru „112” należy czekać cierpliwie do momentu zgłoszenia się operatora, nie odkładać słuchawki do czasu, gdy połączenie nie zostanie podjęte (połączenie jest bezpłatne, więc nie generuje kosztów dla zgłaszającego zdarzenie),
• krótko opisać zdarzenie lub sytuację, której było się świadkiem w celu wezwania przez operatora CPR właściwej służby, podać swoje imię i nazwisko,
• wskazać miejsce przebywania/adres, w którym miało miejsce zdarzenie lub sytuacja; jeśli to możliwe wskazać najszybszą drogę dojazdu do miejsca zdarzenia,
• udzielać dodatkowych informacji na zadawane przez operatora pytania,
• wykonywać polecenia/instrukcje przekazywane przez operatora,
• nie rozłączać się do czasu wyraźnego polecenia operatora z uwagi na konieczność przekazania najważniejszych informacji o zdarzeniu,
• jeśli sytuacja nagle się zmieni lub pogorszy, należy szybko o tym powiadomić operatora numeru „112”,
• należy starać się o chwilowe nie korzystanie z telefonu, z którego dokonywano zgłoszenia na wypadek, gdyby operator próbował skontaktować się ponownie w celu weryfikacji informacji lub udzielenia innych dodatkowych informacji.

 

CZEGO MOŻESZ SPODZIEWAĆ SIĘ DZWONIĄC NA „112”?

 

Zgłoszenie zostanie skierowane do najbliższego CPR.

Co zrobi operator odbierający połączenie na numer alarmowy „112”?

• zapyta o rodzaj zdarzenia i miejsce zdarzenia,
• wstępnie dokona oceny sytuacji i dokona weryfikacji, która służba powinna być skierowana do miejsca zdarzenia,
• poinformuje o rodzaju zdarzenia właściwe służby ratunkowe najbliższe miejscu zdarzenia, dlatego tak istotne jest jak najbardziej precyzyjne wskazanie lokalizacji,
• jeśli zajdzie taka potrzeba, operator może połączyć osobę zgłaszającą zdarzenie bezpośrednio z dyspozytorem danej służby np.: z dyspozytorem medycznym.

Należy pamiętać, że w przypadku zagrożenia kilka osób może dzwonić jednocześnie na numer alarmowy „112”, zgłaszając to samo zdarzenie. Nie należy się irytować, kiedy operator dokona przyjęcia zgłoszenia i po dokonaniu weryfikacji oraz zadaniu jednego lub dwóch pytań, szybko zakończy rozmowę. Działanie to ma na celu uniknięcie blokowania linii oraz powielania tych samych informacji o zdarzeniu, do którego zostały już zadysponowane właściwe służby.

 

 

Kiedy dzwonić na "112"

Numer ten służy wyłącznie do powiadamiania w nagłych sytuacjach zagrożenia zdrowia, życia lub mienia, np.:

• pożary,
• wypadki drogowe,
• kradzieże,
• włamania,
• w przypadku użycia przemocy,
• nagłe omdlenia i utrata świadomości,
• poważne uszkodzenie ciała i silne krwawienie,
• przypadki porażenia prądem,
• rozpoznania osoby poszukiwanej przez Policję,
• inna nagła sytuacja zagrażająca zdrowiu, życiu lub bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.
  

 

Kiedy nie dzwonić na "112"

Nie należy dzwonić na numer „112” kiedy zaistniała sytuacja nie jest niebezpieczna i nie stwarza zagrożenia dla zdrowia, życia lub mienia lub w innych sytuacjach, takich jak:

• zgłoszenie fikcyjnego zdarzenia lub tylko dla zabawy,
• w celu poinformowania, że nie potrzebujesz pomocy,
• w celu sprawdzenia czy numer „112” naprawdę działa,
• w celu ustalenia danych kontaktowych firmy lub osoby (telefon, faks, cennik
• usług, działalność itp.),
• w celu poinformowania o ograniczeniach i utrudnieniach w ruchu drogowym lub o złym stanie technicznym dróg,
• w celu uzyskania informacji o rozkładzie jazdy komunikacji miejskiej, kolejowej lub lotniczej,
• w celu uzyskania połączenia międzynarodowego,
• w celu wezwania taksówki, zamówienia kwiatów, dania z restauracji, itp.,
• w celu wyrażenia opinii na dany temat, wydarzenia lub na temat osoby publicznej,

w celu uzyskania konsultacji i porady lekarskiej.

 

Pamiętaj! Dzwoniąc na numer alarmowy „112” bez potrzeby i uzasadnienia, blokujesz linię telefoniczną osobie, która właśnie w tej chwili może potrzebować natychmiastowej pomocy, a nie może połączyć się z operatorem w CPR. Zastanów się – TY też możesz kiedyś potrzebować pomocy!

 

 

 

 

W  przypadku  problemów  i  doraźnych  potrzeb,  pomogą Państwu:

        * Pogotowie Ratunkowe                                   - tel.  999  

        * Straż  Pożarna                                                - tel.  998  

        *  Policja                                                             - tel.  997 

        *  Straż Miejska                                                 - tel.  986  

        *  Pogotowie Energetyczne                                - tel. 991  

        * Pogotowie Gazowe                                          - tel.  992

        *  Pogotowie Wodociągowe                               - tel.  994  

        *  Pogotowie Ciepłownicze                                - tel.  993 

        * Centrum Zarządzania Województwa           - tel.  987

  

Opracował : Marta Fabin na podstawie:

Materiałów informacyjnych MSWiA

Europejski numer 112 –www.112.gov.pl

	Nazwa pliku	Data publikacji	Rozmiar	Pobierz
Kategoria: Powiązane pliki [ 1 ]
	Poradnik co każdy obywatel wiedzieć powinien o zagrożeniach, o obronie cywilnej i sygnałach alarmowych.pdf	16-07-01 10:29	662.36KB	pobierz